Τα χρυσοκίτρινα και πορφυρά φύλλα και οι απότομες εναλλαγές του καιρού, φωνάζουν πως είμαστε πια στην καρδιά του Φθινοπώρου.

Ο κήπος τώρα έχει την ομορφιά του, με τις πινελιές των χρωμάτων της εποχής να απλώνονται παντού και να μας χαρίζουν εικόνες που μόνο η φύση μπορεί να δημιουργήσει. Το φυσικό χρυσοκίτρινο χρωμάτισμα των φύλλων και το άνθισμα των φυτών του Οκτωβρίου όπως τα χρυσάνθεμα (αϊδημητριάτικα), τα κυκλάμινα, στολίζουν αυτή την περίοδο τον κήπο μας… και μαρτυρούν τον ερχομό του Χειμώνα.

O Οκτώβριος είναι η τελευταίος μήνας πριν τα πρώτα κρύα. Προλαβαίνουμε τώρα να φροντίσουμε τα φυτά μας για τις χειμερινές ανάγκες τους και για την ανοιξιάτικη εμφάνιση του κήπου σας. Αν δεν κάναμε κάποιες εργασίες που έπρεπε τον Σεπτέμβριο, έχουμε ακόμα καιρό… εμπρός λοιπόν δουλειά … ας κάνουμε ένα καλό νοικοκύρεμα στον κήπο και στις γλάστρες μας.

Σπέρνουμε:
Συνεχίζουμε τη σπορά λουλουδιών για χειμερινή και ανοιξιάτικη ανθοφορία όπως βιολέτες, πανσέδες, μοσχομπίζελα (φροντίζουμε να τα σπείρουμε κοντά σε κάποια πέργκολα ή σε πλέγμα ώστε να αναρριχηθούν), καλέντουλες, σκυλάκια, δελφίνιο.
Φροντίζουμε επίσης για τη σπορά των κηπευτικών μας: σπέρνουμε μαρούλια, πράσα, ραδίκια, ρόκα, ζοχούς, αντίδια, μυρώνια, μπιζέλια, κουκιά, μαϊντανό, σινάπι, σπανάκι, καρότα, παντζάρια, ραπανάκια κ.α. για ανοιξιάτικη παραγωγή.

Φύτευση-μεταφύτευση-πολλαπλασιασμός
Φυτεύουμε τώρα, αν δεν τα είχαμε φυτέψει από πριν, φυτά που ευδοκιμούν και ανθίζουν αυτή την εποχή για να δώσουμε στον κήπο, την ομορφιά, το χρώμα και το άρωμα της εποχής, όπως χρυσάνθεμα κυκλάμινα, πανσέδες, κ.α., (υπάρχουν στα φυτώρια ήδη έτοιμα ανθισμένα και σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων).

Συνεχίζουμε να φυτεύουμε βολβούς στον κήπο ή στις γλάστρες της βεράντας-μπαλκονιού για χειμερινή και ανοιξιάτικη ανθοφορία (ζουμπούλια, φρέζες, υακίνθους, νάρκισσους, ανεμώνες, κρόκο, λίλιουμ, ίριδες, νεραγκούλες, τουλίπες κ.α.). Χρησιμοποιούμε μόνο τους υγιείς Βολβούς, πετάμε όσους έχουν σαπίσει. Να θυμηθούμε ότι οι βολβοί φυτεύονται σε βάθος διπλάσιο ή τριπλάσιο του μεγέθους τους. Ίσως κάποιοι από τους βολβούς που φυτέψαμε τον Σεπτέμβριο να έχουν φυτρώσει. Φροντίζουμε να τους ποτίζουμε κατά αραιά διαστήματα αν δεν βρέχει.

Φυτεύουμε επίσης λαχανικά και βολβούς για τη σοδειά του χειμώνα, της ερχόμενης  Άνοιξης και του Καλοκαιριού: μάπες (λάχανα), μπρόκολα, κουνουπίδια, μαρούλια, αγκινάρες, κρεμμύδια (κοκκάρι), σκόρδα κ.α..

Συνεχίζουμε τη φύτευση αειθαλών θάμνων, κωνοφόρων, αειθαλών δέντρων και οπωροφόρων.
Φυτεύουμε δέντρα φροντίζοντας η φύτευσή τους να γίνει σωστή, όσον αφορά την εικόνα του κήπου μας και την ανάπτυξή τους. Κάθε δέντρο θέλει τη θέση του και το δικό του χώρο.

Προς το τέλος Οκτωβρίου και αρχές Νοεμβρίου πριν τα πρώτα κρύα και του παγετούς φυτεύουμε τριανταφυλλιές.

Μεταφυτεύουμε:
Κάνουμε τη μεταφύτευση φυτών που προμηθευτήκαμε από τα φυτώρια και αλλάζουμε γλάστρες σε φυτά που το έχουν ανάγκη. Είναι η καλύτερη εποχή για να συνηθίσουν τη νέα τους θέση και να σχηματίσουν νέες ρίζες. Επίσης μεταφυτεύουμε φυτά που θέλουμε να τους αλλάξουμε θέση στον κήπο.

Κόβουμε κλωνάρια από αρωματικά όπως βασιλικό, δυόσμο, μέντα και τα μεταφυτεύουμε σε μικρές γλάστρες ώστε να τα διατηρήσουμε σε εσωτερικό χώρο το χειμώνα.

Πολλαπλασιάζουμε με μοσχεύματα θάμνους και δέντρα, με καταβολάδες τα αναρριχώμενα, επίσης τα γεράνια με μοσχεύματα.

Πολλαπλασιάζουμε αγκινάρες με παραφυάδες.

Πότισμα

Η θερμοκρασία τώρα έχει πέσει , οι βροχές είναι όλο και πιο συχνές και τα ποτίσματα έχουν περιοριστεί. Προσέχουμε μόνο μήπως υπάρξουν κάποιες ζεστές μέρες και τότε φροντίζουμε ανάλογα.

Ασθένειες

Παρακολουθούμε τακτικά τα φυτά για ύπαρξη ασθενειών. Ψεκάζουμε με βιολογικά εντομοκτόνα, ανάλογα με το πρόβλημα. Φροντίζουμε για την καταπολέμηση της μύγας της Μεσογείου στα εσπεριδοειδή. Για σοβαρότερα προβλήματα γενικά, πρέπει να απευθυνθούμε στο γεωπόνο.

Κλάδεμα

Κλαδεύουμε τα λιγούστρα, τα βιβούρνα και τις αγγελικές. Κλαδεύουμε τις βουκαμβίλιες μόλις πέσουν τα φύλλα τους αλλά και τα υπόλοιπα φυλλοβόλα δένδρα και θάμνους.

Κάνουμε καθάρισμα (ελαφρύ κλάδεμα) στα αμπέλια και στις κληματαριές μας, μετά την συγκομιδή. Απομακρύνουμε πάντα τόσο τα πεσμένα φύλλα όσο και τις κομμένες κληματσίδες γιατί είναι εστίες μόλυνσης.

Κλαδεύουμε τις αναρριχώμενες τριανταφυλλιές.

Κάνουμε ένα ελαφρύ κλάδεμα στους φυσικούς φράχτες από κωνοφόρα, για να τους δώσουμε το σχήμα που θέλουμε.

Κλαδεύουμε και καθαρίζουμε τους θάμνους και τα χαμόδεντρα.

Κλαδεύουμε τις ορτανσίες, τα πελαργόνια τα γεράνια και τις βαμβακούλες…

Λίπανση
Τον Οκτώβριο η πτώση της θερμοκρασίας δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για να λιπάνουμε τα φυτά μας. Καλό είναι όμως να συμβουλευθούμε κάποιον ειδικό για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά τη λίπανση του κήπου μας. Οι τριανταφυλλιές και όλα τα φυτά μετά το κλάδεμα θέλουν τη λίπανσή τους.

Διάφορες εργασίες
Καθαρίζουμε τα αναρριχώμενα φυτά από ξερά κλαδιά.

Βγάζουμε από το έδαφος τους τελευταίους βολβούς όπως γλαδιόλες, αγάπανθους κ.α. που έχουν τελειώσει την ανθοφορία τους και έχει ξεραθεί το υπέργειο τμήμα τους και τους αποθηκεύουμε για να φυτευθούν την άνοιξη.

Μαζεύουμε σπόρους και ξεριζώνουμε τα ετήσια φυτά που άρχισαν να ξεραίνονται.

Αποθηκεύουμε τους σπόρους σε στεγνό και δροσερό σημείο μέχρι την επόμενη άνοιξη.

Μαζεύουμε συχνά τα πεσμένα φύλλα γιατί με την άνοδο της ατμοσφαιρικής υγρασίας αποτελούν ιδανικό καταφύγιο για τα βλαβερά έντομα.
Τα συγκεντρώνουμε σε μια γωνιά του κήπου αν υπάρχει χώρος. Επίσης και όλα τα ετήσια φυτά που ξεραίνονται, φύλλα, κ.α. και τα αφήνουμε εκεί. Μέχρι την άνοιξη θα έχουμε έτοιμο λίπασμα.

Σκαλίζουμε ελαφρά το έδαφος για την φύτευση λαχανικών.

Αρχίζουμε σταδιακά να προετοιμάζουμε τα φυτά εσωτερικού χώρου που μεταφέραμε στο μπαλκόνι μας το καλοκαίρι, για την επιστροφή τους σε συνθήκες εσωτερικού χώρου και πλένουμε καλά τα φύλλα τους αλλά και τις γλάστρες και τα πιατάκια τους ώστε να αποφύγουμε επέκταση εντόμων και στα υπόλοιπα φυτά μας. Συνεχίστε να ψεκάζουμε τα φύλλα των φυτών με νερό ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Καθαρίζουμε τα παρτέρια και τις γλάστρες μας από τα υπολείμματα των φυτών που βλάστησαν το καλοκαίρι και πλέον έχουν μαραθεί. Προσθέτουμε στο χώμα τους λίγο λίπασμα ή κοπριά και σκαλίζουμε ελαφρά.

Ο Οκτώβριος είναι ο καταλληλότερος μήνας για να ενισχύσουμε τη στήριξη των πιο αδύνατων φυτών μας ενόψει των δύσκολων καιρικών συνθηκών του χειμώνα που έρχεται.

Συγκομιδή:

Καρύδια, ρόδια, ελιές, κυδώνια…
Τα καρύδια πρέπει να τα λιάσουμε για να φύγει η υγρασία. Τους λωτούς τους κόβουμε όταν είναι σκληροί ακόμα και τους αφήνουμε να ωριμάσουν. Τα ρόδια τα συλλέγουμε όταν είναι ώριμα και διατηρούνται αρκετό καιρό σε δροσερό μέρος και για περισσότερο καιρό στο ψυγείο. Τα κυδώνια πρέπει να τα μαζεύουμε όταν δεν είναι εντελώς ώριμα. Τα αφήνουμε να ωριμάσουν και τα συντηρούμε στο ψυγείο μας αν έχουμε πολλά.